Την αναγκαιότητα ταχείας και ευφυούς επένδυσης σε δίκτυα, αποθήκευση και διαχείριση της ζήτησης προκειμένου να περάσουν τα οφέλη της ενεργειακής μετάβασης στους τελικούς καταναλωτές ανέδειξε ο Διευθύνων Σύμβουλος του ΔΑΠΕΕΠ, Δημοσθένης Βοϊβόντας, στο νέο επεισόδιο της σειράς podcast του ΑΔΜΗΕ «Στην Πρίζα». Στη συνομιλία του με τη δημοσιογράφο Μανταλένα Πίου, ο επικεφαλής του Διαχειριστή Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας και Εγγυήσεων Προέλευσης εξήγησε πώς η εκρηκτική ανάπτυξη των ΑΠΕ επιδρά στο ενεργειακό κόστος, στον λογαριασμό ΕΛΑΠΕ και τελικά στις τιμές που βλέπει ο καταναλωτής.
Ο κ. Βοϊβόντας τόνισε από την αρχή ότι η πράσινη μετάβαση δεν είναι επιλογή, αλλά αναγκαιότητα που επιτάσσεται από την ευρωπαϊκή πολιτική εδώ και δεκαετίες. Παρά τις γεωπολιτικές αστάθειες και το αυξημένο κόστος λόγω εμπορικού προστατευτισμού, το ενεργειακό σύστημα οφείλει να μετασχηματιστεί – όχι μόνο με περισσότερες ΑΠΕ, αλλά και με αντίστοιχες επενδύσεις σε αποθήκευση και δίκτυα. Όπως είπε χαρακτηριστικά, το δίλημμα «ΑΠΕ ή αποθήκευση» δεν υφίσταται: η απάντηση είναι «και τα δύο, γρήγορα και αποτελεσματικά».
Η Ελλάδα σήμερα έχει πάνω από 8,7 GW εγκατεστημένα φωτοβολταϊκά, και το 2024 έκλεισε με 56% της ηλεκτροπαραγωγής από ΑΠΕ. Η μεγάλη διείσδυση έχει ως αποτέλεσμα τη συχνότερη εμφάνιση πολύ χαμηλών – έως και μηδενικών – τιμών στη χονδρεμπορική αγορά, φαινόμενο που αν και ευνοεί τη μείωση του κόστους για τους καταναλωτές, εντείνει τις προκλήσεις για την οικονομική σταθερότητα του ΕΛΑΠΕ. Όπως σημείωσε ο επικεφαλής του ΔΑΠΕΕΠ, οι σταθμοί ΑΠΕ παραμένουν η πιο οικονομική τεχνολογία ηλεκτροπαραγωγής στην Ελλάδα, όμως η αδυναμία του συστήματος να απορροφήσει την παραγόμενη ενέργεια έχει οδηγήσει στην εμφάνιση περικοπών – ένα φαινόμενο που πρέπει να είναι προβλέψιμο, ισομερώς κατανεμημένο και δίκαιο.
Η επίπτωση των περικοπών στον ΕΛΑΠΕ εξαρτάται από τη σχέση της ειδικής τιμής αγοράς με την τιμή αναφοράς των έργων. Αν η ειδική τιμή είναι υψηλότερη, το ταμείο χάνει έσοδα, αν είναι χαμηλότερη, τα ενισχύει. Η μεταβλητότητα όμως ενισχύει την αβεβαιότητα στους επενδυτές, που ήδη ανησυχούν για το ενδεχόμενο καθυστερήσεων πληρωμών. Ο κ. Βοϊβόντας διαβεβαίωσε ότι το 2025 ξεκίνησε θετικά, με τον ΕΛΑΠΕ να εμφανίζει αύξηση διαθεσίμων κατά 170 εκατ. ευρώ το πρώτο τρίμηνο. Παρά την πρόβλεψη για αυξημένες εκροές το φθινόπωρο, ο συνολικός απολογισμός του έτους εκτιμάται θετικός. «Παρακολουθούμε στενά την πορεία του λογαριασμού σε μηνιαία βάση ώστε να προλαμβάνουμε κάθε πιθανή πίεση», σημείωσε.
Κομβικό ρόλο στην ομαλή λειτουργία της αγοράς θα διαδραματίσουν οι επενδύσεις σε αποθήκευση, με τον ΔΑΠΕΕΠ να έχει αναλάβει την εκκαθάριση της ενίσχυσης για σταθμούς αποθήκευσης 900 MW, μετά τις σχετικές ανταγωνιστικές διαδικασίες της ΡΑΑΕΥ. Όπως εξήγησε, οι μπαταρίες οδηγούν σε εξομάλυνση των διακυμάνσεων της παραγωγής και των τιμών, μειώνοντας έτσι τη μεσοσταθμική τιμή ενέργειας και διευκολύνοντας τη βιώσιμη διείσδυση των ΑΠΕ.
Η προώθηση των ΑΠΕ όμως απαιτεί επίσης επενδύσεις σε δίκτυα, ευέλικτους μηχανισμούς ζήτησης και σταθερό ρυθμιστικό περιβάλλον. Η χαμηλή – έως μηδενική – οριακή τιμή των ΑΠΕ, αν και οδηγεί σε μείωση του κόστους παραγωγής, θέτει σε δοκιμασία την εύρυθμη λειτουργία του χρηματοδοτικού μηχανισμού του ΕΛΑΠΕ. Το κρίσιμο στοίχημα, σύμφωνα με τον Διευθύνοντα Σύμβουλο του ΔΑΠΕΕΠ, είναι να διασφαλιστεί ότι αυτά τα οφέλη περνούν στον τελικό καταναλωτή μέσα από προσεκτικό σχεδιασμό των τιμολογίων και την υποστήριξη των αρμόδιων υποδομών.
Ο κ. Βοϊβόντας μίλησε επίσης για τις εξελίξεις στην αγορά εγγυήσεων προέλευσης, η οποία, όπως είπε, καταγράφει ήδη σημαντικό ενδιαφέρον: έχουν δημοπρατηθεί 3,5 εκατ. εγγυήσεις με έσοδα περίπου 1 εκατ. ευρώ για τον ΕΛΑΠΕ, ενώ συμμετέχουν 24 εταιρείες – εκ των οποίων οι 12 από το εξωτερικό. Ο ΔΑΠΕΕΠ εκδίδει πλέον και εγγυήσεις για βιομεθάνιο και υδρογόνο, επεκτείνοντας τη λειτουργία του Μητρώου Εγγυήσεων Προέλευσης και στα πράσινα αέρια.
Όσον αφορά τις εσωτερικές προτεραιότητες του οργανισμού, ο ΔΑΠΕΕΠ προχωρά στην αναβάθμιση των πληροφοριακών του συστημάτων, στην πιστοποίηση όλων των διαδικασιών και στην ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού του μέσω νέων προσλήψεων. Με τα νέα του καθήκοντα (όπως ο Μηχανισμός Περιορισμού Έγχυσης Ενέργειας, το Net Billing και το πρόγραμμα «Απόλλων»), ο Οργανισμός επανασχεδιάζει τις βάσεις δεδομένων και τις υποδομές του, με στόχο την απλοποίηση των διαδικασιών και τη βελτίωση των υπηρεσιών του προς την αγορά και τους καταναλωτές.
Η γενική κατεύθυνση που έδωσε ο επικεφαλής του ΔΑΠΕΕΠ είναι σαφής: η πράσινη μετάβαση δεν αποτελεί πολυτέλεια, αλλά έξυπνη στρατηγική για ανθεκτικότητα, ενεργειακή ανεξαρτησία και βιώσιμη ανάπτυξη. Για να επιτευχθούν όμως πραγματικά χαμηλότεροι λογαριασμοί, απαιτείται συντονισμένος σχεδιασμός, επιτάχυνση των επενδύσεων και συνεκτική πολιτική στήριξη.
Διαβάστε ακόμη
