Αντιμέτωπος με την προοπτική ταχείας διόγκωσης του «αγκαθιού» των περικοπών πράσινης ενέργειας βρίσκεται ο κλάδος των ΑΠΕ, καθώς όπως εκτιμούν παράγοντες με άριστη γνώση της αγοράς, στο τέλος της δεκαετίας μπορούν να υπερβούν το 20% του συνόλου της παραγωγής των ΑΠΕ. Η όλη εικόνα εγείρει θέματα βιωσιμότητας για κάποια «πράσινα» έργα, ιδίως αυτά που δεν καλύπτονται από ένα σχήμα αποζημίωσης που να προσφέρει ορατότητα σε μακροπρόθεσμη βάση, όπως οι «κλειδωμένες» ταρίφες feed in tariff (που αφορούν παλιά έργα ΑΠΕ και δεν παρέχονται πλέον) και οι συμβάσεις προμήθειας ηλεκτρικής ενέργειας PPA. Ακόμα και τα έργα με συμβάσεις λειτουργικής ενίσχυσης διαφορικής προσαύξησης (ΣΕΔΠ) δεν είναι θωρακισμένα, καθώς εκτίθενται όλο και περισσότερο στις αρνητικές ή/και μηδενικές τιμές στη χονδρεμπορική αγορά ηλεκτρισμού που πηγαίνουν «χέρι-χέρι» με τις περικοπές ΑΠΕ σε περιόδους υπερπροσφοράς ενέργειας και χαμηλής ζήτησης, άρα εμφανίζουν και αυτές τάσεις εκθετικής αύξησης.
Τα νούμερα που δείχνουν αύξηση στις περικοπές ΑΠΕ
Στο πλαίσιο αυτό, το μέγεθος του προβλήματος αποτυπώνεται στα στοιχεία που παρουσιάστηκαν την περασμένη εβδομάδα στο συνέδριο «Innovation in Energy» του ΙΕΝΕ: Στην ελληνική αγορά, όπου η μέγιστη ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια (όπως καταγράφεται στις αιχμές του φορτίου) φτάνει τα τελευταία χρόνια τα 11 GW, η εγκατεστημένη ισχύς των ΑΠΕ που έχουν ήδη συνδεθεί στα δίκτυα του ΑΔΜΗΕ και του ΔΕΔΔΗΕ ανέρχεται σε 15,8 GW. Το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα κάνει λόγο για ΑΠΕ σε λειτουργία 24,7 GW στο τέλος του 2030, μια εκτίμηση που αξιολογείται ως μετριοπαθής καθώς η αγορά προβλέπει ότι η ισχύς των ΑΠΕ σε λειτουργία θα ανέλθει στα 34 GW στο τέλος της δεκαετίας. Με αυτή την υπόθεση εργασίας, η παραγωγή των ΑΠΕ το 2030 εκτιμάται στις 75 TWh ενώ η ζήτηση για ηλεκτρική ενέργεια κατά το ίδιο διάστημα εκτιμάται στις 61 TWh. Αν στην εξίσωση προστεθεί και το ισοζύγιο των διασυνδέσεων που προβλέπεται εισαγωγικό κατά 2 TWh, τότε προκύπτει ένα περίσσευμα καθαρής ενέργειας της τάξης των 16 Τεραβατωρών που αντιστοιχεί στο 21% της πράσινης παραγωγής και «μεταφράζεται» σε δυνητικές περικοπές. Είναι δε αξιοσημείωτο, όπως εκτιμούν παράγοντες της αγοράς, ότι το ποσοστό αυτό «υποθέτει» ότι το σύνολο της ηλεκτροπαραγωγής θα καλύπτεται από ΑΠΕ. Με δεδομένο όμως ότι στο μείγμα θα συμμετέχουν και υδροηλεκτρικές μονάδες καθώς και μονάδες φυσικού αερίου, αυτό σημαίνει ότι περικοπές πιθανότατα θα είναι ακόμα μεγαλύτερες κι ότι το 21% αποτελεί το «μίνιμουμ» ποσοστό.
Η εξέλιξη του φαινομένου των περικοπών έχει ήδη σημάνει συναγερμό στην αγορά ΑΠΕ, καθώς από τις αρχές του έτους η ποσότητα πράσινης ενέργειας που έχει «πεταχτεί στα σκουπίδια» υπερβαίνει τις 800 Γιγαβατώρες, έχει δηλαδή ήδη προσεγγίσει τις συνολικές περικοπές του 2024 που αντιστοιχούσαν στο 3,5% περίπου της παραγωγής ΑΠΕ. Καθώς όμως έχουμε ακόμα μπροστά μας τη «σεζόν» περικοπών και αρνητικών τιμών του φθινοπώρου (όπου καταγράφεται όπως και την άνοιξη υπερπροσφορά ΑΠΕ και χαμηλή ζήτηση) ενώ συνεχίζουν να «μπαίνουν στην πρίζα» νέοι σταθμοί -κυρίως φωτοβολταϊκά- από τη «δεξαμενή» των έργων συνολικής ισχύος 16 GW περίπου που έχουν λάβει όρους σύνδεσης, είναι ορατό το ενδεχόμενο οι περικοπές φέτος να υπερβούν το 8% του συνόλου της παραγωγής ΑΠΕ, να διπλασιαστούν δηλαδή σε σχέση με τα επίπεδα του 2024, φτάνοντας σε απόλυτα νούμερα τις 1,5-2 Τεραβατώρες (από 860 GWh το 2024).
Οι κίνδυνοι
Η μεγάλη εικόνα δείχνει ότι η κατάσταση γίνεται ιδιαίτερα πιεστική για νέες επενδύσεις σε ΑΠΕ (που βασίζουν τα χρηματοοικονομικά τους μοντέλα σε συγκεκριμένες προβλέψεις παραγωγής), για τους μικρομεσαίους παραγωγούς ΑΠΕ (που διαθέτουν μικρότερη οικονομική αντοχή για να απορροφήσουν τις απώλειες) και για έργα σε κορεσμένες περιοχές, όπου οι περικοπές είναι συχνότερες και μεγαλύτερες.
Η αβεβαιότητα που δημιουργείται αποθαρρύνει νέες επενδύσεις και δυσχεραίνει την εξασφάλιση χρηματοδότησης, καθώς οι τράπεζες και οι επενδυτές συνυπολογίζουν πλέον τον κίνδυνο των περικοπών. Και όλα δείχνουν ότι το πρόβλημα θα ενταθεί τα επόμενα χρόνια καθώς προβλέπεται περαιτέρω ταχεία διείσδυση των ΑΠΕ σε συνθήκες στάσιμης ζήτησης για ηλεκτρική ενέργεια, ενώ οι «θεραπείες» για το φαινόμενο που είναι η μαζική αποθήκευση ηλεκτρικής ενέργειας και η ενίσχυση των διασυνδέσεων είναι μακράς πνοής…
Διαβάστε ακόμη
